İnterneteki içeriğin forumlar, bloglar gibi sistemlerle kullanıcı tarafından dinamik olarak oluşturulduğu web 2.0 mantığının yayılmasıyla internet bir bilgi deryasına dönüştü. Öyle ki artık internete bağlanabilen ve klavye başında yazı yazabilen herkes istediği içeriği zametsizce paylaşabiliyor. Paylaşım tarafı güzel de doğruluğuna ve kalitesine dikkat edilmeden paylaşılan bilgi interneti bir bilgi cennetinden çok bir çöplüğe dönüştürüyor. Öyle ki ödevinizi araştırırken sizinle hiçbir alakası olmayan birinin blog’undan geçen gün öğle yemeğinde ne yediğini öğrenebiliyorsunuz.
Bir konu hakkında bilgi edinmek istediğimizde hepimiz öncelikle internete başvuruyoruz. İnternet öyle bir derya ki ne başı - sonu belli, ne bir kullanma kılavuzu var ne de içindekiler listesi. Biz de aradığımız bilgiye en kolay şekilde ulaşabilmek için arama motorlarını, en çok da Google’ı kullanıyoruz.
Google’da arama yapan kullanıcılar sonuçlarda hep aynı kopyalanmış bilgilerin çıkmasından ve kaliteli içerik ile sadece siteye ziyaretçi çekmek için oluşturulmuş çöp içeriği ayırt edememekten şikayetçi. Bilmiyorum aranızda gerçekten samanlıkta iğne arayanınız oldu mu ama, sanal alemde yaptığımız tam anlamıyla da bu.
Bu yazıda google aralamalarında verimliliği artıracak, milyonlarca sonuç içerisinde kaybolmadan ihtayacınız olan içeriği bulmanızı sağlayacak olan bazı püf noktalarına değineceğiz.
Genel Taktikler
Google arama sonuçlarını yerelleştirerek size sunar. Türkiye için düşünürsek, bulunan sitenin dili Türkçe olmasa bile arattığınız anahtar kelimelerin sonuçları önce meta verinde "Tr" bilgisi olan siteler görüntülenir. Yani google.com.tr “TR” öncelikli arama yapar. Arama dilini İngilizce bile yapsanız, google size sonuçları bu özelliklere göre ama bu sefer ingilizce olarak verir. Bu yüzden yabancı bir ülkeye ait bir içerik arıyorsanız, Google’un o ülkeye ait yerel sitesine gidip o sitede arama yapmanız daha sağlıklı sonuçlar verir.
Tek tek kelime değil de birkaç kelimeden oluşan bir ifade arıyorsanız, ifadeyi tırnak işaretleri içine alın. Örneğin medeni kanun diye arama yaparsanız medeni ve kanun kelimelerini ayrı ayrı aranırken "medeni kanun" ifadesini ise birlikte aranır. Ayrıca "" işaretini aramalarda tam olarak eşlenmesini istediğniz ifadelerde de kullanabilirsiniz.
Arama motorlarına doğrudan soru yazabilirsiniz. Örneğin bilgisayarda karşılaştığınız bir sorunun çözümünü arıyorsanız “how to... – nasıl yapılır...” diye arama sizi doğrudan forumlardaki o sorunlarla ilgili iletilere götürür.
Düzenli ifadeleri (RegEx) kullanabilirsiniz. Aşağıdaki gibi bir ifade içinde ebook, ebooks, books, book tan en az birinin geçtiği belirtilen uzantılardan birine sahip aramaları getirir. Bunu ebook ararken kullanabilirsiniz.
(ebook | ebooks | books | book) (*.pdf | *.chm | *.lit | *.rar | *.zip) "parent directory" intitle:"index of /" kitap ismi
Aramaların daha sağlıklı olması için mantıksal işaretleri kullanabilirsiniz.:
- · (+): Örneğin, Sakarya+üniversitesi ifadesi içerisinde hem sakarya hem de üniversitesi kelimelerinin bulunduğu sayfaları bulur.
- · (-): Arama sonuçlarında olmamasını istediğiniz kelimelerin önüne – işareti koyabilirsiniz. Free kelimesi reklam amaçlı bütün siteler tarafından kullanıcı çekmek için kullnılır. Aramalarınıza ”-free” ekleyerek reklam, spam amaçlı, illegal içerikli bir çok sitenin listelenmesini engelleyebilirsiniz.
- · (|)-(OR): Veya. Anahtar kelimelerin arasına veya işareti koyabilirsiniz. Sonuçlarda bu kelimelerden herhangi birinin bulunduğu siteler listelenir. Aynı anlamdaki kelimeler ile yapılan aramalarda kullanılabilir. Örneğin;
ebook | ebooks | books | book
Anahtar Kelimeler
inurl: Adreslerinde arattığınız sözcükler bulunan sayfaları listeler. Çok etkilidir. Sayfanın adresinde aranan kelime varsa sonuç neredeyse garantidir. Örnek: +inurl:wma|mp3|ogg site:rapidshare.com. Rapidshare.com ‘da adresinde wma veya mp3 veya ogg kelimeleri geçen sayfaları arar. Bildiniz müzik araması
allinurl: Birden fazla kelime için inurl özelliği kullanacaksanız hepsine ayrı ayrı inurl: yazmak zorunda değilsiniz.
intitle: Aranılan kelimelerin sayfanın başlığında bulunduğu sayfaları listeler. Başlığa göre aradığı için verimli sonuç döndürür. Örnek: altyazı intitle:”Pulp Fiction”. Başlığında Pulp Fiction, içinde altyazı geçen sayfaları bulur.
allintitle:Birden fazla kelime için intitle özelliği kullanabilirsiniz.
intext: Aranılan kelimelerin sayfanın metin kısmında olduğu sayfaları döndürür. Örnek bilgisayar intext:saltokunur. Sayfanın metin kısmında saltokunur kelimesinin geçtiği sonuçları döndürür.
site: Anahtar kelimelerden önce site:siteadi yazarsanız yalnızca o sitede arama yapar. Örn: site:saltokunur.org e-dergi
cache: Bu kelimenin ardından bir site yazarsanız, sitenin google hafızasındaki görüntüsü verilir. Örnek: cache:www.siteadi.org
link: Link komutu bir web adresiyle birlikte girildiğinde, belirtilen adrese giden link içeren bütün sayfa ve belgeler görüntülenir. Örneğin: link:www.siteadi.org satırı siteadi.org sitesine link içeren sayfa ve belgeleri bulur.
info: Bu komutla Google, komut satırında adı geçen web sitesine dair kendi arşivinde tuttuğu kısa bilgileri görüntüler. Örnek: info:www.siteadi.org
filetype: Dosya türene göre de arama yapabilirsiniz. Örneğin: filetype:doc bilgisayar. Araması adında bilgisayar kelimesi geçen DOC uzantılı dosyaları bulur.
define: Google bir sözlük gibi de kullanılabilir. Bunun için tanımlanmasını istediğiniz kelime ya da kelimelerin önüne define yazarak arattığınız kelimenin açıklamasını öğrenebilirsiniz. Örnek: define:php
book: Verilen kelime ile ilgili kitpları bulur. Örnek: book firefox (book operatöründen sonra “:” işareti kullanılmaz). Filetype ile birlikte kullanıldığında mükemmel sonuç verir.
İpuçları
- ProgramAdi adi ile belirtilen programları bulur: "parent directory" ProgramAdi -xxx -html -htm -php -shtml -opendivx -md5 -md5sums
- Sitedeki belirli türdeki dosyaları bulmak istiyorsanız *.pdf, *.zip *.jpg gibi yazmanız yeterli. Örn: www.ebook.com .pdf
- Google’u hesap makinesi olarak kullanabilirsiniz. 32+2345*3-234= yazdığınızda sonucu size söylecektir.
- Birim dönüştürme yapabilirsiniz. 100F=?C ile Fahrenheit Celcius’a çevrilir.
- ?intitle:index.of? .*avi Konu : Satırı ile konu hakkında avi dosyası araması yapabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder